Psychofizyczne konsekwencje uzależnień (nałogu) komputerowo-internetowego
Uzależnienie od komputera bądź Internetu prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych – zarówno psychicznych, fizycznych jak i społecznych, które można określić jako prawidłowe relacje jednostki ze społeczeństwem [1].
Spowodowane jest to nadmiernym przesiadywaniem przed monitorem a to w efekcie prowadzi do nieprzyjemnych dolegliwości.
Współcześni badacze wytypowali liczne objawy oraz przypadłości somatyczne będące konsekwencjami uzależnienia komputerowo-internetowego:
- bóle głowy[2] , karku;
- zaburzenia rozwoju kostno-mięśniowego objawiających się dolegliwościami takimi jak: „zespół cieśni nadgarstka, przeciążenia pasa barkowego, ramion, przedramion, nadgarstków, dłoni, uszkodzenia kręgosłupa (głównie od pozycji, w jakiej trzyma się rękę na myszce komputerowej)”[3] oraz wady postawy;
- zanik mięśni grzbietu i pasa biodrowego[4];
- pogorszenie i osłabienie wzroku, zmęczenie oczu;
- migrena, padaczka fotogenna[5] ;
- podrażnienia skóry (spowodowane występowaniem cząsteczek kurzu dodatnio zjonizowanych przez kineskop monitora)[6] ;
- osłabienie słuchu – w przypadku, gdy ustawiony jest wysoki poziom hałasu dźwięku;
- nadmierne zmęczenie – spowodowane nie tylko zaburzeniami rytmu snu z powodu długich godzin nocnych spędzonych przed komputerem oraz ilością bodźców, które przeciążają organizm utrudniając tym samym zaśnięcie, ale również z powodu pozycji, w jakiej się znajduje użytkownik komputera. Powoduje ona nienaturalne napięcie mięśni: „napięcie w bezruchu”[7] ;
- osłabienie systemu odpornościowego oraz problemy trawienne, związane
z brakiem snu, ale też nieregularnym przyjmowaniem posiłków oraz brakiem systematycznej aktywności ruchowej.
Komputer i Internet używane w rozsądnych dawkach mogą wpływać pozytywnie na koordynację ruchów, refleks oraz umiejętność koncentrowania uwagi[8] , jednak w przypadku uzależnienia powodują negatywne konsekwencje, które nie ograniczają się jedynie do sfery ciała, ale obejmują również psychikę osoby uzależnionej. Do takich negatywnych skutków należą:
- zaburzenia emocjonalne, wynikające z wielorakości przeżyć dostępnych w sieci [9];
- trudności w nawiązywaniu kontaktów rówieśniczych, poczucie wyobcowania [10];
- nadpobudliwość, obniżenie sprawności myślenia oraz koncentracji uwagi;
- obniżenie poziomu językowego zarówno w mowie jak i piśmie;
- uwydatnienie się postawy egocentrycznej [11];
- zawężenie aktywności tylko do komputera i Internetu;
- „ugruntowanie niedostatków umiejętności emocjonalnych[12]”;
- trans dysocjacyjny – „zaburzenia stanu świadomości, depersonalizacji i utraty poczucia własnej tożsamości osobowej, zastępowanej czasem inną”[13] . Jest to „oddzielenie części lub grupy procesów umysłowych od reszty świadomości”[14] .
Uzależnienie od komputera i Internetu wpływa również na kontakty jednostki z innymi ludźmi, możemy stwierdzić w tym aspekcie negatywny wpływ na zdrowie społeczne, objawia się on:
- wyobcowaniem osoby uzależnionej w grupie znajomych oraz rodzinie a to prowadzi do samotności i alienacji;
- konfliktami z otoczeniem;
- zaniedbywaniem podstawowych obowiązków – w tym również spożywania posiłków, czy snu;
- problemami w miejscu pracy, szkole;
- w zależności od treści, na jakie wyeksponowana jest osoba uzależniona, mogą pojawić się zachowania agresywne.
Autor: Iga Gortad
- E. Syrek, Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej, Katowice 2000, s. 39
- C. Guerreschi, Nowe Uzależnienia, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2005, s. 54
- P. Chocholska, M. Osipczuk, Uzależnienie od komputera i Internetu u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Hachette Polska sp. Z o.o, Warszawa 2009, s. 65
- Mirosław Kowalski (red.), Internet: między edukacją, bezpieczeństwem, zdrowiem, Wydawnictwo Maternus Media, Tychy 2008, s. 86
- Mirosław Kowalski (red.), Internet: między edukacją, bezpieczeństwem, zdrowiem, Wydawnictwo Maternus Media, Tychy 2008, s. 85
- A. Augustynek, Kryteria diagnostyczne rozpoznania zespołu uzależnienia od Internetu http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=125, 14.04.2011
- P. Chocholska, M. Osipczuk, Uzależnienie od komputera i Internetu u dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Hachette Polska sp. Z o.o, Warszawa 2009, s. 65
- M. Jędrzejko, D. Sarzała (red.), Człowiek i uzależnienia, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 195
- B.T. Woronowicz, Uzależnienia: geneza, terapia, powrót do zdrowia, Wydawnictwo Parpamedia, Warszawa 2009, s. 482
- M. Jędrzejko, D. Sarzała (red.), Człowiek i uzależnienia, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 197
- J. Korczak (red.), Nowe i stare uzależnienia chemiczne i niechemiczne, Fundacja Pedagogium, Warszawa 2010, s. 202
- C. Guerreschi, Nowe Uzależnienia, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2005, s. 62
- C. Guerreschi, Nowe Uzależnienia, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2005, s. 63
- T. Cantelmi, M. Talli, C. Del Miglio, A. D’Andea, La mente in Internet, Piccin, Padova 2000, s.125