Dowiedz się, co Twoje dziecko robi w Internecie!

Jesteś rodzicem? Niestety, musisz być na bieżąco. Jeśli już dziś gubisz się w snapchatach, instagramach i facebookach, masz sporo do nadrobienia. Dlaczego? Bo w InternecieTwoje dziecko ma rozwiniętą sieć kontaktów, korzysta z różnych rozrywek, funkcjonuje w bardzo skomplikowanym i rozbudowanym świecie, który bywa niebezpieczny. Żeby je chronić, musisz poznać wroga, a najlepiej… zaprzyjaźnić się z nim!

Jeśli masz małe dziecko

Obecność komputera w domu to standard i konieczność. Komputer może być bardzo pożytecznym urządzeniem służącym do nauki, zabawy i pracy, podwarunkiem, że wprowadzisz w domu odpowiednie nawyki związne z korzystaniem z sieci i komputera. Jeśli dopiero wprowadzasz przedszkolaka w świat Internetu i ekranów, pamiętaj – zawsze mu towarzysz i wykorzystaj narzędzia, które pomogą Ci kontrolować sytuację.

1. Bardzo ważne jest, by Twoje dziecko potrafiło rozpoznać spam. Jak radzą autorzy raportu „Elementarz dla rodziców”organizacji INSAFE, używajcie filtrów antyspamowych. Dostawca usług internetowych zazwyczaj oferuje usługę blokowania spamu, którą należy aktywować w programie obsługującym Wasze konta e-mail. Skontaktujcie się z dostawcą usług internetowych w celu uzyskania szczegółowych informacji.
2. Nauczcie swoje dzieci, aby nie otwierały e-maili otrzymanych od nieznajomych. Spam prawie zawsze zawiera zaproszenia i załączniki. Pokażcie dzieciom, w jaki sposób można zablokować osobę wysyłająca spam lub powiedzcie im, żeby zawsze kasowały podejrzane wiadomości bez ich otwierania.
3. Utwórzcie oddzielne konto użytkownika dla Waszego dziecka, korzystając z systemu operacyjnego (np. Windows, Linux, Mac OS X), w którym będziecie mogli aktywować kontrolę rodzicielską.
4. Sprawdźcie, jakie opcje kontroli rodzicielskiej są dostępne w Waszej przeglądarce internetowej oraz w wyszukiwarce. Upewnijcie się, którą z opcji można aktywować w ustawieniach rodzinnych.
5. Zaproponujcie dzieciom korzystanie z wyszukiwarki odpowiedniej dla młodych użytkowników sieci. Przykładami takich wyszukiwarek są http://dzieci.wp.pl, http://kids.yahoo.com  oraz http://www.askforkids.com
6. Dodajcie do Ulubionych (jedna z opcji w przeglądarce) adresy stron, na które Wasze dzieci wchodzą najczęściej. W ten sposób umożliwicie im przeglądanie ich ulubionych witrynbez używania wyszukiwarki internetowej.

Jeśli masz nastoletnie dziecko

Epicentrum świata nastolatków są dziś media społecznościowe. To ich używają do komunikowania się z rówieśnikami, to tam rozmawiają, plotkują, czasem też się uczą. Nie zmienimy tego, więc warto się z tym oswoić, zapoznać i nauczyć dziecko niezbędnych zasad bezpieczeństwa. Ponadto, nie ma nic złego w korzystaniu z portali społecznościowych. Dopóki nie ogarniaczają i nie zastępują spotkań w „realu”, nie ma się o co obawiać. Dlatego:

1. Nauczcie dzieci, że swoją prywatność chroni się poprzez:
   • stworzenie bezpiecznego profilu użytkownika, w którym zostaną aktywowane ustawienia dotyczące prywatności
   • ochronę haseł
   • kontaktowanie się i odpowiadanie na wiadomości wysłane jedynie przez osoby znane wrzeczywistości
   • pytanie o zgodę rodziców na umieszczenie w internecie zdjęć swoich lub rodziny, domu, szkoły, itd
   • dzielenie się danymi osobistymi, takimi jak numer telefonu, adres, nazwa szkoły, sporty, jakie uprawiają tylko z osobami, które dobrze znają wrzeczywistości.
2. Pamiętajcie, że sieć dostępna jest nie tylko poprzez Wasz domowy komputer, ale i narzędzia mobilne, do których Twoje dziecko może mieć dostęp.
3. Wszyscy powinniście wiedzieć:
   • jak odmówić zaakceptowania nowego kontaktu lub jak zablokować osobę z listy kontaktów
   • jakie są zabezpieczenia oraz funkcje informowania o nieprawidłowościach występujących w trakcie korzystania z danej strony internetowej.
4. Budujcie zaufanie, tak aby Wasze dzieci wiedziały, że mogą z Wami porozmawiać, jeśli popełnią jakiś błąd, oraz że zawsze wspólnie spróbujecie znaleźć rozwiązanie! Uczymy się na błędach!

Cyberprzemoc

Korzystanie z sieci otwiera przed dziecmi w każdym wieku ogromne możliwości. Jednak nie należy zapominać, że te możliwości stoją otworem przed każdym użytkownikiem Internetu. To rodzi poważne zagrożenia o innej naturze niż sam siecioholizm czy wpływ na rozwój emocjonalny Twojego dziecka.

Cyberprzemoc to wykorzystywanie nowoczesnych technologii komunikacyjnych i informatycznych do znęcania się, nękania i zastraszania pojedynczych osób lub całych grup. Może się to odbywać poprzez e-maile, czaty, wysyłanie wiadomości w czasie rzeczywistym, telefony komórkowe i inne nowoczesne narzędzia. W odniesieniu do gier internetowych możliwe jest zaatakowanie awatara (wirtualnej postaci) Waszego dziecka np. poprzez strzelanie do niego, kradzież jego własności czy zmuszanie go do zachowywania się w sposób, w jaki samo nigdy by się nie zachowało.

Prześladowanie w Internecie jest o tyle niebezpieczniejszeod tego, które może mieć miejsce na boisku czy na szkolnym korytarzu, że w tym pierwszym przypadku dziecko nie zna swojego dręczyciela. Zjawiskiem często zgłaszanym przez dzieci jest ujawnianie prywatnych informacji w miejscach publicznych, np. na forum lub stronie internetowej, publikowanie zdjęć. Dzieci powinny wiedzieć, jakie są ich prawa i za co są odpowiedzialne. Powinny również wiedzieć, że należy szanować prawa innych osób.

Jeśli odkryjecie, że Wasze dziecko odwiedza niebezpieczne strony internetowe lub zglosi Wam, że otrzymuje niepokojące zdjęcia, wiadomości, podało swoje prywatne dane znajomym z Internetu, spotyka się z osobami poznanymi w Internecie, zbyt dużo czasu spędza przy komputerze, a Wy nie wiecie, jak z nim o tym porozmawiać i co zrobić, przeczytajcie porady zawarte na stronie:
http://www.helpline.org.pl
lub skontaktujcie się z konsultantem:
bezpłatna infolinia 0800 100 100
e-mail: helpline@helpline.org.pl

Strona ogólnopolskiej kampanii poświęconej bezpieczeństwu dzieci w Internecie: http://www.dzieckowsieci.pl

Gry internetowe

Internet i coraz szersza oferta gier to winowajcy nieobecności dzieci na podwórkach. Nastolatki i dzieci mogą dziś spotykać się w wirtualnym świecie i spędzać ten czas na zabawie. Niestety, nie zawsze bezpiecznej. Wiele gier ma cechy silnie uzależniające. Żeby odpowiednio ocenić czy dana gra jest odpowiednia dla Waszego dziecko powinniści poznać ogólnoeuropejski system oceny gier internetowych, w którym sklasyfikowano je pod względem wieku graczy i treści w nich zawartych – PEGI online. Przy pracach nad tym systemem udział wzięło kilkunastu producentów konsol, m.in. SONY (PlayStation), Microsoft (Xbox 360) i Nintendo (Wii, Nintendo DS) oraz wydawcy i twórcy interaktywnych gier z całej Europy. Czytajcie dokładnie opisy gier na pudełkach oraz wskazówki dotyczące wieku gracza, pamiętając jednocześnie, że każde dziecko jest inne i to Wy powinniście decydować, w jaką grę może grać.

Ponadto, warto określić zasady gry. Przede wszystkim należy wyznaczyć dokładną ilość czasu, jakie dziecko może spędzić na grze. Dziś, kiedy tak popularne są urządzenia mobilne,nie skontrolujecie tego tak precyzyjnie, jednak próbujcie -obsługa smartfona czy tabletu nie powinna być Waszą słabą stroną jeśli chcecie zapanować nad aktywnością swojego dziecka w sieci. Pokażcie mugry wartościowe, takie, które mają walory poznawcze i edukacyjne.

Co zrobić, gdy dziecko ma problem z nadużywaniem Internetu?

Pojęcie nadużywania Internetu to ciężka sprawa, kiedy komputera i sieci używa się nie tylko do zabawy, ale i do nauki. Dlatego obserwujcie Wasze dziecko, jego zachowanie i reakcje na brak dostępu do sieci. Jeśli zauważycie coś niepokojącego, warto się tym zainteresować. Spróbować nazwać problem, porozmawiać z dzieckiem i powiedzieć mu, co Was martwi w jego zachowaniu. Autorzy raportu „Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież” wydanegoprzez Fundację Dzieci Niczyje radzą, by diagnozować sytuacje trudne, w których dziecko „sięga” po Internet – wspólnie z dzieckiem poszukać alternatywy (np. działań, które sprawiają równie dużo przyjemności lub w podobny sposób pomagają odreagować negatywne emocje).Warto też, tak jak w przypadku gier, ustalić harmonogram dnia -zrównoważyć czas dziecka spędzany w sieci i poza nią nie tylko na grach, ale na wszystkich innych czynnościach. Jeśli Wasze dziecko ma problem z nadużywaniem Internetu, pomyślcie o nagrodach za sukcesy -jeśli czas spędzany w sieci faktycznie będzie krótszy.

Specjaliści od leczenia uzależnień zawsze podkreślają, że jeśli w pierwszym odruchu walki z nałogiem zafundujemy sobie lub – tak jak w tym przypadku-naszym dzieciom detoks,nic dobrego z tego nie wyjdzie. Pojawi się bunt, agresja i sposoby na poszukiwanie innych źródeł dostępu do sieci. Dlatego najpierw spróbujmy porozmawiać. Wyjaśnijmy dziecku przyczyny tych ograniczeń i/lub odłączenia Internetu, porozmawiajmy o tym, co się dzieje i dlaczego zmiany są niezwykle istotne. Dziecko będzie się czuło bezpieczniej, gdy pozna Waszeintencje. Odłączenie Internetu to krok słuszny, kiedy dziecko korzysta z niego w sposób, który zagraża jego zdrowiu lub życiu (powoduje np. zaniedbywanie podstawowych potrzeb fizjologicznych, uniemożliwia funkcjonowanie w codziennym życiu). Wówczas koniecznie skontaktujcie się z peofesjonalistą.

Źródła:

• „Elementarz dla rodziców. Dbaj o bezpieczeństwo dzieci w Internecie”, INSAFE, 2008
• „Nadmierne korzystanie z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież”, Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa 2012

Oprac. Ewa Bukowiecka-Janik

Współpraca: Dorota Bąk