Seksoholizm – wprowadzenie
Seksoholizm (erotomania, hyperseksualizm, zespół de Clerambault) to ciągła, wyniszczająca i uporczywa potrzeba znacznej częstotliwości i różnorodności aktywności seksualnej, przesłaniająca inne potrzeby człowieka.
Erotomania to wg Encyklopedii Powszechnej PWN: „chorobliwe wzmożenie pobudliwości płciowej występujące w chorobach psychicznych i psychopatiach, a także w organicznych chorobach mózgu; może być ponadto skutkiem szkodliwego wpływu otoczenia; termin oznaczający również obłęd erotyczny z występowaniem urojeń zakochania”. W literaturze fachowej można spotkać stwierdzenia, że erotomania (nazywana też hyperseksualizmem), która przejawia się występowaniem kompulsywnych zachowań seksualnych, zaliczana jest do zaburzeń libido i wiąże się ze wzmożonym popędem seksualnym. Przejawia się w potrzebie znacznej częstotliwości i różnorodności aktywności seksualnej. Towarzyszy temu brak umiejętności budowania trwałych, intymnych związków.
U podłoża erotomanii (kompulsywnych zachowań seksualnych), oprócz nadmiernego popędu seksualnego oraz braku umiejętności budowania trwałych związków emocjonalnych, mogą leżeć m.in. poczucie niższości, nieśmiałość, niepewność i niewiara we własne możliwości seksualne, które wymuszają potrzebę stałego sprawdzania swojej wydolności. Jednocześnie wiadomo, że podniecenie seksualne i orgazm powodują uwolnienie endogennych opiatów, które wpływają na struktury mózgu określane jako „układ nagrody”, co pozwala doszukiwać się działania podobnych mechanizmów jak w innych uzależnieniach. Erotomania u kobiet to – nimfomania, u mężczyzn – satyryzm. Zwiększenie popędu seksualnego (hiperseksualność) spotykane jest także przy uszkodzeniu płatów czołowych i ciała migdałowatego w mózgu (tzw. zespół Klüvera i Bucy’ego).
Funkcjonowanie seksualne należy jednak rozpatrywać zawsze w kontekście funkcjonowania na innych płaszczyznach życia. Intensywne życie seksualne może iść bowiem w parze z bardzo aktywną oraz intensywną działalnością zawodową, społeczną itp. Wówczas należy traktować je jako przejaw dużej żywotności i wydolności życiowej danej osoby. Aktywność seksualna jest także składową tzw. normy partnerskiej.
Leczenie powinno polegać na uczeniu się zdrowych więzi z ludźmi, budowie trwałego intymnego związku oraz na nauce wyrażania i zaspokajania swojego popędu seksualnego w sposób zdrowy tzn. niedestrukcyjny. Podejmowane są próby wspierania farmakologicznego w celu zmniejszenia pobudzenia seksualnego i ograniczenia związanych z nim zachowań patologicznych u osób skazanych za takie przestępstwa jak gwałt czy utrzymywanie stosunków seksualnych z dziećmi.