Uzależnienie od pracy a postrzeganie jakości życia wśród lekarzy

Przeprowadzone na grupie 1110 lekarzy badanie miało na celu subiektywną ocenę jakości ich życia i sprawdzenie, w jakim stopniu ma na nią wpływ uzależnienie od pracy.

Badanie miało charakter rozpoznawczy, opisowy i przekrojowy. Do zebrania danych wykorzystano kwestionariusz zawierający informacje socjodemograficzne, dokument BREF Światowej Organizacji Zdrowia na temat jakości życia oraz Skalę uzależnienia od pracy.

Jakość życia – co to takiego?

Według Światowej Organizacji Zdrowia jakość życia dotyczy tego, jak dane osoby postrzegają swoją pozycję życiową w kontekście kultury i systemu wartości, w którym żyją, w odniesieniu do ich celów, oczekiwań, oraz jakie mają standardy i obawy. Jest to szeroka koncepcja, która obejmuje zdrowie w aspekcie fizycznym i psychicznym, poziom niezależności, relacje społeczne, przekonania osobiste i środowisko, w jakim żyją.

Niska jakość życia w środowisku pracy pracowników służby zdrowia, w tym lekarzy, może mieć negatywne konsekwencje, takie jak zwiększona absencja, brak zainteresowania aktywnością, większa liczba wypadków przy pracy, apatia, napięcie mięśni, tachykardia, bóle głowy, depresja, zaburzenia snu, a także inne problemy fizyczne, psychiczne i społeczne. To z kolei może wpływać na motywację do pracy, a także na jakość opieki zapewnianej pacjentom.

Uzależnieniem od pracy wśród lekarzy wymaga obserwacji, ponieważ osoby te na ogół borykają się z nadmiernym obciążeniem pracą, które może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, a w konsekwencji do obniżenia jakości życia.

Przebieg badania

Dane zbierano od czerwca do października 2015 r. wśród lekarzy stanu Paraíba (Brazylia) za pomocą kwestionariusza zawierającego informacje socjodemograficzne i zawodowe (płeć, stan cywilny, wiek, rasa, dochody i liczba zmian, przy czym jedna zmiana obejmowała 12 godzin pracy). Poddano również ocenie jakość życia (definiowaną przez ankietowanych) oraz oceniono skalę uzależnienia od pracy.

W badaniu wykazano, że 44,9 proc. (498) lekarzy było uzależnionych od pracy.

Obserwacje dotyczące jakości życia:

• Jakość życia malała wraz z wiekiem.
• Im wyższy dochód, tym większe prawdopodobieństwo, że lekarze mają wysoką jakość życia.
• Większa liczba zmian oznaczała zmniejszenie szansy lekarza na posiadanie wysokiej jakości życia. Bycie uzależnionym wpływa negatywnie na jakość życia, obniżając nawet o 79,2 proc. szansę na wysoką jakość życia.

Wnioski

Lekarze ze stanu Paraíba wykazali wysoki poziom jakości życia. Może się to wiązać bezpośrednio z relatywnie wysokimi zarobkami. Wszyscy lekarze objęci badaniem mieli dochód równy lub wyższy 7-krotności płacy minimalnej. Paraíba to region pozbawiony dużych metropolii, co również przyczynia się do wyższej jakości życia – odległości są mniejsze i nie ma dużego natężenia ruchu, co pozwala lekarzom szybciej się przemieszczać, a jednocześnie spędzać więcej czasu z rodziną.

Badane kobiety oceniały niżej swoją jakość życia. Wpływ na to mają czynniki takie jak ciąża, poród, karmienie piersią, prace domowe oraz udział w edukacji dzieci, mniej czasu wolnego. Do tych czynników dochodzi nierówność finansowa, ponieważ mężczyźni zarabiają wyższe pensje w porównaniu z kobietami.

W prezentowanych badaniach wiek miał ujemną korelację ze stanem zdrowia fizycznego oraz dodatni z dobrostanem psychicznym – im wyższy wiek lekarzy, tym gorszy stan zdrowia fizycznego i lepsze samopoczucie psychiczne. Dlatego młodsi specjaliści, pomimo dobrej kondycji zdrowia fizycznego, mają gorsze samopoczucie psychiczne, prawdopodobnie z powodu długich godzin pracy, które uniemożliwiają im korzystanie z czasu wolnego.

Źródło:

https://www.scielo.br/pdf/eins/v15n2/1679-4508-eins-15-02-0130.pdf
Fot. National Cancer Institute, Unsplash.com