Uzależnienie od hazardu a inne zaburzenia
Istnieją co najmniej dwa czynniki, które wpływają na współwystępowanie zaburzeń hazardowych z innymi zaburzeniami psychicznymi. Wskazuje się na upośledzenie układu serotoninergicznego i dopaminergicznego występujące zarówno w zaburzeniach hazardowych, jak i psychozach. Poza tym – typowa dla zaburzeń psychicznych – słaba kontrola impulsów i deficyty w sferze poznawczej sprzyjają podejmowaniu zachowań ryzykownych oraz zwiększają prawdopodobieństwo uprawiania hazardu w sposób problemowy. Istotny jest również związek pomiędzy patologicznym hazardem i zaburzeniem stresowym pourazowym.
Z licznych badań wynika, że zaburzenia hazardowe rozwijają się wcześniej u osób, u których zdiagnozowano także zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, kontroli impulsów oraz używanie substancji psychoaktywnych.
Substancje psychoaktywne a hazard
Najpowszechniejszą substancją psychoaktywną wśród osób z zaburzeniami hazardowymi jest alkohol. Pod koniec lat 90. XX wieku prawie 10 proc. badanych z rozpoznaniem patologicznego hazardu było jednocześnie uzależnionych od alkoholu. Dekadę później wskaźniki te były jeszcze wyższe – 25 proc. uzależnionych od hazardu jednocześnie miało problem z uzależnieniem od alkoholu.
Na podstawie wszystkich zebranych badań wykazano, że średnio 28,1 proc. problemowych i patologicznych hazardzistów nadużywa alkoholu. Jednocześnie podkreślono, że ryzyko wystąpienia uzależnienia od alkoholu jest prawie 4 razy większe w przypadku istnienia zaburzeń hazardowych.
Drugą na liście substancją, którą najczęściej zażywają osoby uzależnione od hazardu, są narkotyki, jednak korelacja ta nie jest dostatecznie rozpoznana. Próbą objęci zostali pacjenci z ośrodków zamkniętych, stąd zebrane dane nie są wystarczające. Autorzy raportu zaznaczają jednak, że zażywanie narkotyków może dotyczyć nawet połowy badanych z zaburzeniami hazardowymi.
Czynniki wpływające na współwystępowanie zaburzeń
Badacze zaobserwowali, że problem współwystępowania uzależnienia od hazardu z nadużywaniem substancji psychoaktywnych częściej dotyczy mężczyzn (problemy z piciem alkoholu zdiagnozowano u 20 proc. mężczyzn i 15 proc. kobiet mających problemy z hazardem).
Również samotność oraz wiek są czynnikami ryzyka. Współwystępowanie zaburzeń hazardowych i jednoczesne nadużywanie substancji psychoaktywnych jest częstsze wśród osób samotnych oraz młodszych, w przedziale wiekowym 30-44. Wśród tych ostatnich tę zależność obserwuje się dwa razy częściej w porównaniu z osobami z grupy wiekowej 65+.
Co ciekawe, wśród gier hazardowych da się wyróżnić również takie, które sprzyjają nadużywaniu substancji psychoaktywnych, np. granie na automatach.
Diagnostyka i leczenie zaburzeń
Tylko 7-12 proc. problemowych hazardzistów decyduje się na terapię. Problem uzależnienia od grania wychodzi na jaw bardzo często dopiero wtedy, gdy zgłaszają się do terapeuty z innym problemem, np. depresją.
Statystyki pokazują, że osoby, u których zdiagnozowano współwystępowanie zaburzeń częściej decydują się na leczenie w formie stacjonarnej. Dotyczy to zwłaszcza osób cierpiących na schizofrenię, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe (9,7 proc.) i uzależnienie od alkoholu (32,8 proc.). Leczenie w formie stacjonarnej chętniej podejmowały także osoby ze współwystępującymi zaburzeniami hazardowymi i zaburzeniami osobowości, depresyjnymi i lękowymi.
Jak podkreślają autorzy badania: „współwystępowanie zaburzeń hazardowych z innymi zaburzeniami psychicznymi determinuje wybór strategii leczenia oraz wpływa na efektywność oddziaływań farmakologicznych czy terapii psychologicznej”. Kluczowe w leczeniu jest skupienie się na obu zaburzeniach równolegle, inaczej terapia może nie przynieść pożądanych efektów. Jednocześnie należy pamiętać, że współwystępowanie zaburzeń utrudnia pacjentom utrzymanie się w leczeniu.
Źródło:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0867436116300037