Uzależnienie od sportu? Zdrowe czy niezdrowe uzależnienie?

Pierwotnie nazywane „nerwicą atletów”. Dziś najczęściej spotykane u osób uprawiających sport rekreacyjnie – szczególnie wśród mężczyzn pomiędzy 30 a 40 rokiem życia. Obecnie, określane nałogowym uprawieniem ćwiczeń fizycznych.

Czym jest i jakie jest tego podłoże tłumaczy prof. Monika Guszkowska z Akademii Wychowania Fizycznego w audycji TO TEŻ UZALEŻNIA? realizowanej w Polskim Radiu RDC przez Fundację Inspiratornia.

Po raz pierwszy uzależnienie od ćwiczeń zostało opisane w 1969 roku, jako przypadek osoby kompulsywnie uprawiającej ćwiczenia mimo urazów i innych powikłań. To wówczas nazwano ten problem „nerwicą atletów”  – publikując opisy innych przypadków: osób, które do celów badawczych nie były w stanie zaprzestać intensywnego uprawiania ćwiczeń m.in. z powodu pojawiających się zaburzeń snu i takich objawów psychologicznych, jak lęk i nerwowość, co przypominało objawy odstawienne.

Już w 1976 r. naukowcy i badacze podkreślali, że ten sposób ćwiczeń (np. bieganie) powoduje pozytywne emocje (euforię). Osoby uprawiające sport podkreślały, że dzięki ćwiczeniom czują się lepiej, ich nastrój się poprawia. Co za tym odczuciem stoi?

– Od lat naukowcy zastanawiali się nad tym zjawiskiem. Okazuje się, że odpowiadają za nie substancje, które produkuje nasz własny organizm właśnie podczas intensywnych ćwiczeń. Wskazywano kilka takich substancji, ale przede wszystkim zwrócono uwagę na endorfiny czyli morfiny endogenne działające przeciwbólowo i euforyzująco. Ich wydzielanie się jest jednym z możliwych powodów, dla których czujemy się lepiej po ćwiczeniach fizycznych. Korzyści emocjonalne są widoczne zwłaszcza w przypadku wysiłku wytrzymałościowego np. biegania – mówiła profesor Monika Guszkowska.

Dziś, według różnych badań, mówi się, że uzależnienie od ćwiczeń fizycznych dotyka od 2 do 30 procent osób systematycznie ćwiczących. Na czym polega to uzależnienie?

– Ćwiczymy coraz częściej, coraz dłużej, żeby osiągnąć ten sam efekt. Z czasem ta aktywność staje się ważniejsza niż inne zajęcia, ćwiczymy nawet wtedy, kiedy jesteśmy chorzy czy kiedy jest niekorzystna pogoda. Ta aktywność staje się priorytetem. Jednocześnie, w sytuacji, gdy nie możemy ćwiczyć, nasze samopoczucie się drastycznie pogarsza – tłumaczyła prof. Guszkowska.

W audycji rozmawiano też o podobieństwach pomiędzy uzależnieniem od alkoholu a uzależnieniem od ćwiczeń, omówiono także różnice pomiędzy dysmorfią mięśniową a nałogowym uprawianiem ćwiczeń.

Zapraszamy do odsłuchania audycji: http://fundacja-inspiratornia.pl/?page_id=34

Prof. Monika Guszkowska – profesor zwyczajny na Wydziale Rehabilitacji AWF – Katedra Psychospołecznych Podstaw Zdrowia i Rehabilitacji; Zakład Psychologii Klinicznej i Pedagogiki Specjalnej AWF w Warszawie. Prorektor ds. Badań Naukowych i Wdrożeń na Akademii Wychowania Fizycznego

To też uzależnia? – to tytuł cyklu 20 audycji radiowych poświęconych współczesnym uzależnieniom: pracoholizmowi, seksoholizmowi, patologicznemu hazardowi, uzależnieniu od gier online, Facebooka, jedzenia, ćwiczeń fizycznych etc. realizowanych w 2018 roku.

Cykl audycji powstał z inicjatywy Fundacji Inspiratornia jeszcze w 2014 roku. Wcześniej gościł m.in. w Radiu TOK FM. Od dwóch lat zaś na stałe emitowany jest w każdy czwartek o godzinie 21:30 w Polskim Radiu RDC. Przygotowuje go para dziennikarzy – Maja Ruszpel z Fundacji Inspiratornia we współpracy z Robertem Łuchniakiem z RDC.

Gośćmi audycji są eksperci specjalizujący się w badaniu oraz terapii osób dotkniętych uzależnieniami behawioralnymi. Wśród nich znajdują się psycholodzy oraz naukowcy polskich i międzynarodowych uczelni – w tym autorzy licznych prac naukowych i badawczych na temat uzależnień czynnościowych – jak.: doktor Jacek Buczny (Uniwersytet SWPS), profesor Jan Chodkiewicz (UŁ), profesor Mateusz Gola (PAN), profesor Monika Guszkowska (AWF), doktor Martyna Kotyśko (UWM), doktor Diana Malinowska (UJ), doktor Magdalena Rowicka (APS), a także praktycy związani z instytucjami pomocowymi, szkołami psychoterapii czy organizacjami pozarządowymi: Anna Kania-Żak (Care Brok), Doktor Justyna Klingemann (IPIN), doktor Bohdan Woronowicz (Fundacja Zależni-Nie-Zależni), Tomasz Górecki i Sulimir Szumielewicz (IPZ) i inni.

Zapis wszystkich zrealizowanych dotychczas audycji znajduje się na stronie Fundacji Inspiratornia – www.fundacja-inspiratornia.pl

Więcej informacji
Maja Ruszpel
606 662 355